Giá ốc hương lao dốc
Được coi là nữ hoàng của các loại ốc và có giá vô cùng đắt đỏ, tuy nhiên do ảnh hưởng của Covid-19, nhất là từ khi các tỉnh, thành phố thực hiện giãn cách xã hội, nhiều hộ nuôi ốc hương đã gặp không ít khó khăn khi hàng tấn ốc đến kỳ thu hoạch vẫn không có thương lái đến mua.
Liên tục gọi điện cho thương lái quen để hỏi khi nào đến thu mua, ông Ngô Quốc Trung, ngụ phường Ninh Hải, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa, chỉ nhận được câu trả lời: “Cố gắng chờ thêm. Tạm thời chưa có mối xuất hàng đi”.
“Hai đìa với gần 4 tấn ốc hương đã trưởng thành mọi năm tôi thu về bạc tỷ. Nay giá xuống quá thấp, mà cũng không ai hỏi mua cả, rất sốt ruột”, ông Trung buồn bã nói.
Theo ông Trung, dịp giữa và cuối năm thường là vụ thu hoạch chính của người nuôi ốc hương. Nhưng nay đã gần hết tháng 8, không thương lái nào nhập hàng.
“Ngày trước, thương lái đặt cọc sẵn tiền cho các hồ có ốc lớn, đẹp. Nay chúng tôi trực tiếp liên hệ mà họ không mua vì chẳng biết bán đi đâu”, ông Trung cho biết.
Trong khi đó, ông Phạm Văn Hạnh, trú tại Đầm Môn (Khánh Hòa) cho biết, gia đình ông đầu tư nuôi ốc hương với diện tích khoảng 4.000m2 mặt nước, vốn đầu tư khoảng 600 triệu đồng. Tuy nhiên, hơn 7 tấn ốc đã đến kỳ thu hoạch từ hơn 1 tháng trước nhưng vẫn chưa có người đến mua.
“Ốc hương chủ yếu ăn các loại thức ăn tươi sống như tôm và cá chứ không phải thức ăn công nghiệp. Chi phí thức ăn, giống lên đến 600 triệu đồng, nuôi khoảng 5 tháng là được thu hoạch nhưng giờ không có ai đến mua. Tôi cũng không biết phải làm sao nữa”, ông Hạnh nói.
Theo ông Hạnh, thông thường ốc đạt size khoảng 150 con/kg là sẽ có thương lái đến mua số lượng lớn tại đìa để xuất khẩu với giá từ 250-300.000 đồng/kg. Tuy nhiên năm nay, do dịch bệnh nên thương lái không đến mua.
“Một số con ốc dưới đìa ngoi lên khỏi cát, nằm ngửa và hao thịt đi, gọi thương lái đến mua cả đìa với giá 100.000 đồng/kg cũng không ai đến”, ông Hạnh bày tỏ.
Phường Ninh Hải (thị xã Ninh Hòa) từng là thủ phủ nghề nuôi ốc hương của tỉnh Khánh Hòa. Tuy nhiên, do dịch bệnh, diện tích đã giảm. Số hộ nuôi còn lại cũng đang “đứng ngồi không yên” vì giá ốc hương xuống thấp, nguy cơ lâm nợ hiển hiện.
“Gần 30 năm nuôi ốc hương nhưng chưa năm nào tôi chứng kiến giá ốc rẻ như thế này. Loại lớn giờ cũng chỉ xấp xỉ 300.000/kg, nhưng số này chiếm chỉ 10% ốc nuôi trong đìa. Số còn lại đã giảm xuống 145.000-160.000 đồng/kg (loại 150-170 con/kg). Với giá bán này không hộ nuôi nào có lãi, còn nếu không bán được thì rất ít người trụ nổi đến cuối năm vì chi phí thức ăn, chăm sóc, thuốc men khi ốc lớn rất tốn kém”, ông Trần Văn Lập (ngụ phường Ninh Hải) thở dài.
Theo các tiểu thương buôn bán ốc hương, giá ốc xuống thấp vì tình hình dịch bệnh, các tỉnh cách ly xã hội nên việc vận chuyển hàng vào các thị trường như TP.HCM, Hà Nội gặp khó. Ngoài ra, nửa năm nay việc xuất khẩu ốc hương sang thị trường Trung Quốc đóng băng cũng góp phần khiến giá ốc lao dốc.
Là người chuyên bán hải sản tại Hà Nội, chị Phạm Thị Ngọc, trú tại Vũ Tông Phan (Thanh Xuân) cho biết, ốc hương size 90-100 con đang được chị bán với giá 240.000 đồng/kg, size 130-150 con/kg có giá 180.000 đồng/kg.
“Loại 90-100 con/kg trước đây thường có giá toàn 300-400.000 đồng/kg nhưng đợt này “siêu rẻ” nhưng vẫn khó bán. Các nhà hàng, bếp ăn không được hoạt động do phải giãn cách xã hội, người dân cũng thắt chặt chi tiêu hơn nên hàng bán chậm lắm, không đáng kể”, chị Ngọc cho hay.
Giải pháp nào cho người nuôi ốc hương?
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Thuận, diện tích ốc hương thả nuôi trên địa bàn tỉnh có khoảng 60 ha (thu hoạch ước đạt 290 tấn). Trong đó ngoài 25,7 ha ở Ninh Hải, diện tích còn lại hầu hết tập trung tại vùng ven biển xã Phước Dinh (Thuận Nam).
Nếu so với cùng kỳ năm trước, diện tích thả nuôi đã tăng thêm 19 ha, riêng Ninh Hải tăng 12,6 ha (tăng hơn 49%). Sở dĩ diện tích nuôi ốc hương tăng là do có thời điểm giá ốc hương lên rất cao nên người nuôi đổ xô xuống con giống.
Theo ông Hiền - một hộ hơn 20 năm nuôi ốc hương, cho biết đầu tư nuôi ốc hương đòi hỏi chi phí rất lớn.
“Một ao nuôi có diện tích 3.000 m2, thả từ 2,5 đến 3 triệu con giống. Trong 6 tháng nuôi tốn chi phí khoảng 1 tỷ đồng. Với mức giá 145.000 đồng/kg như hiện nay, cộng thêm tỷ lệ hao hụt 20%-30%, nông dân chắc chắn lỗ vốn. Nếu tình hình đầu ra vẫn tiếp tục khó khăn như hiện nay thì nông dân không dám mạo hiểm thả nuôi vụ Tết”, ông Hiền bày tỏ.
Ông Võ Khắc Én, Phó chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Khánh Hòa, đầu ra của ốc hương thương phẩm phụ thuộc lớn vào thị trường xuất khẩu. Trước khi tình hình dịch bệnh Covid-19 bùng phát, việc tiêu thụ ốc hương cũng đã bị ảnh hưởng lớn bởi thị trường Trung Quốc do họ thắt chặt đường tiểu ngạch.
Theo ông Én, dịch bệnh không ai mong muốn nhưng cũng đặt ra thách thức cho người nông dân về phương án sản xuất và nghiêm túc về vấn đề thị trường. “Có nhiều thời điểm giá ốc hương lên rất cao nên người nuôi ở tỉnh Khánh Hòa đổ xô xuống con giống. Sau đó mật độ nuôi quá lớn khiến ốc chết hàng loạt, cung vượt cầu khiến nhiều người lâm nợ”, ông Én cho biết.
Cũng theo Phó chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Khánh Hòa, thị trường ngày càng khắc nghiệt, cộng thêm dịch bệnh nên người nuôi ốc hương nói riêng và thủy sản nói chung cần lưu ý thả nuôi đúng quy hoạch, có đăng ký, kê khai đầy đủ với cơ quan quản lý.
Còn về lâu dài để ổn định đầu ra cho sản phẩm cần xúc tiến để tiêu thụ nội địa và mở rộng thị trường xuất khẩu, tránh phụ thuộc vào một thị trường Trung Quốc như hiện nay.
