Nồi chiên không dầu còn có những tên gọi khác là nồi chiên chân không, nồi chiên không khí, bếp chiên không khí... Khác với các dụng cụ nhà bếp khác nồi chiên không dầu, làm chín thực phẩm mà không sử dụng dầu ăn. Nồi chiên không dầu cho phép chế biến các món ăn giòn có hương vị tương tự như chiên rán bằng dầu mỡ, nhưng không cần thêm dầu.
Nguyên lý hoạt động của nồi chiên không dầu, về cơ bản là sự lai tạo giữa một nồi chiên sâu và một lò nướng đối lưu. Nồi chiên không dầu có giỏ chiên cho phép thực phẩm được treo lơ lửng và có thể tiếp cận nhiệt từ mọi phía để làm chín thực phẩm.
Các món ăn được chế biến có màu vàng đẹp mắt, giòn ngon và không chứa nhiều dầu ăn như cách chiên rán truyền thống.
Theo nhiều nghiên cứu, các món ăn được nấu với nồi chiên không dầu giảm được đến 80% lượng chất béo so với bình thường.
Điều này là do nồi chiên không dầu cần ít chất béo hơn đáng kể so với chiên rán truyền thống. Trong khi nhiều công thức chế biến các món chiên ngập dầu cần tới 750ml dầu, thì thực phẩm chiên trong nồi chiên không dầu chỉ cần khoảng 15ml.
Như vậy, chiên rán truyền thống sử dụng lượng dầu nhiều hơn gấp 50 lần so với nồi chiên không dầu và trong khi thực phẩm không hấp thụ hết lượng dầu đó. Sử dụng nồi chiên không khí có thể cắt giảm đáng kể hàm lượng chất béo tổng thể, giảm lượng calo và giúp bạn kiểm soát cân nặng của mình.
Theo TS Hoàng Minh Nam, nguyên trưởng khoa kỹ thuật hóa học Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM), nguyên lý chung của hầu hết nồi chiên không dầu là chiên bằng chân không, sử dụng công nghệ Rapid Air.
Theo đó, nồi chiên không dầu có bộ phận phát nhiệt tạo luồng nhiệt nóng, đi kèm hệ thống quạt với công suất cao giúp luồng không khí được luân chuyển nhanh, mạnh đến mức có thể xâm nhập vào bên trong thực phẩm, khiến thực phẩm chín, có tính chất giòn giống như cách chiên rán truyền thống.
Trong các nghiên cứu trên thế giới, nồi chiên không dầu sẽ hạn chế sự hình thành các độc chất, giảm mạnh lượng chất béo so với chiên ngập dầu.
Ví dụ 100 gam ức gà chiên bằng nồi chiên không dầu chỉ chứa 0,39 gram mỡ, còn chiên trong dầu chứa đến 13,2 gram mỡ.
Bà nội trợ sẽ ít bị dầu bắn vào người, ít bị bỏng khi dùng nồi chiên không dầu. Cách chiên này cũng giúp giảm thiểu chất độc acrylamide - hình thành sau quá trình chế biến ở nhiệt độ cao như chiên, rang và nướng.
Tuy nhiên, người dùng cần lưu ý sử dụng nồi chiên không dầu đúng cách để tránh bị ảnh hưởng đến sức khỏe.
Bởi vì như tất cả các cách làm chín thực phẩm ở nhiệt độ cao, chiên thực phẩm trong nồi chiên không dầu cũng có nguy cơ tạo ra các chất độc hại (khi nấu thịt) như polycyclic aromatic hydrocarbons và heterocyclic amines.
Nồi chiên không dầu cũng có thể sinh ra độc chất acrylamide khi nấu các thực phẩm có nguồn gốc tinh bột với nhiệt độ cao, thời gian dài. Các hợp chất này đều có nguy cơ gây ung thư.
Các nguyên tắc khi sử dụng nồi chiên không dầu được các chuyên gia khuyến cáo:
- Cắt lát thực phẩm thật mỏng để hạn chế thời gian chiên trong nồi chiên không dầu.
- Sử dụng nồi chiên trong thời gian ngắn nhất có thể, chỉ giới hạn trong vòng 5-10 phút.
- Nhiệt độ sử dụng cần giảm xuống dưới 200 độ C.
Khi giảm thời gian và nhiệt độ nấu, thực phẩm sẽ ít bị biến tính hơn, vì thế an toàn hơn cho người sử dụng.
