Sản xuất lúa năm 2021 thắng lợi toàn diện
Theo Cục Trồng trọt, năm 2021, dịch bệnh Covid-19 tiếp tục gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất. Việc thực hiện giãn cách xã hội đã ảnh hưởng đến công tác chỉ đạo thường xuyên của toàn ngành nông nghiệp. Đặc biệt, giá vật tư phân bón và vận chuyển hàng hóa nông sản tăng đột biến khiến chi phí sản xuất tăng cao,…
Tuy nhiên, sản xuất lúa tại các tỉnh phía Bắc đạt thắng lợi cả về năng suất, sản lượng và giá trị. Năm 2021, toàn miền Bắc gieo cấy hơn 2,3 triệu ha (giảm khoảng 19.000 ha so với năm 2020). Năng suất lúa ước đạt 58,2 tạ/ha (tăng 1,5 tạ/ha so với năm 2020). Tổng sản lượng lúa các tỉnh phía Bắc ước đạt hơn 13,4 triệu tấn (tăng 233.000 tấn so với năm 2020).
Về chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa, năm 2021, các tỉnh phía Bắc chuyển đổi hơn 17.000 ha (giảm hơn 2.000 ha so với năm 2020). Trong đó, diện tích chuyển đổi từ đất 2 vụ lúa hơn 12.000 ha, đất 1 vụ lúa hơn 4.000 ha. Vùng có diện tích chuyển đổi mạnh nhất là Đồng bằng sông Hồng với gần 10.000 ha (điển hình như Thái Bình hơn 652 ha, Vĩnh Phúc hơn 1.000 ha..).
Vụ đông xuân 2021 - 2022 đối mặt nhiều thách thức
Theo nhận định của Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia, rét đậm, rét hại trong mùa đông 2021 - 2022 có thể xảy ra sớm, tập trung nhiều trong thời kỳ từ khoảng giữa tháng 12/2021 - 2/2022.
Lượng mưa từ tháng 11/2021 - 3/2022 phổ biến ở mức thấp hơn từ 10 - 25% so với cùng kỳ so với trung bình nhiều năm. Do các đợt mưa lớn, kéo dài trong tháng 10 và các tháng cuối năm 2021 nên diện tích đổ ải vụ đông xuân 2021 - 2022 có xu hướng khó khăn hơn rất nhiều so với các vụ trước.
Về kế hoạch sản xuất vụ Đông Xuân 2021 - 2022, toàn miền Bắc dự kiến gieo cấy hơn 1 triệu ha (giảm khoảng 6.000 ha so với vụ Đông Xuân 2020 - 2021). Năng suất trung bình phấn đấu đạt 64,4 tạ/ha; sản lượng đạt khoảng hơn 6,9 triệu tấn.
Bên cạnh đó, theo Cục Trồng trọt, nguy cơ thiếu hụt nguồn nước, nhất là nguồn nước từ các hồ chứa lớn thượng lưu lưu vực sông Hồng tiếp tục xảy ra từ tháng 11/2021 - 4/2022.
Nguồn nước đến các hồ chứa lớn trên các lưu vực sông khu vực Bắc Bộ tiếp tục thiếu hụt từ 30 - 50% (đặc biệt, thiếu hụt tại vùng hạ lưu sông Lô và sông Hồng từ 60 - 90%). Mực nước thấp nhất lịch sử có khả năng xuất hiện tại hạ lưu sông Lô và hạ lưu sông Hồng, đặc biệt trong các tháng mùa cạn của năm 2022.
Trước tình hình đó, để đảm bảo thắng lợi vụ Đông Xuân 2021 - 2022, Thứ Trưởng Bộ NN&PTNT Lê Quốc Doanh lưu ý: Đây là vụ Đông Xuân có thời tiết thiên về lạnh, do vậy thời gian sinh trưởng của cây lúa sẽ kéo dài hơn các vụ Đông Xuân ấm. Vì vậy, các địa phương cần bố trí thời vụ, cơ cấu giống để đảm bảo lúa trỗ vào thời gian an toàn, tránh ảnh hưởng của đợt rét nàng Bân, đặc biệt là các tỉnh Đồng bằng sông Hồng, Trung du Miền núi phía Bắc.
Theo đó, các địa phương tập trung trà xuân muộn là chủ lực, tăng diện tích lúa chất lượng, giống chống chịu tốt với sâu bệnh và điều kiện bất thuận. Khuyến khích sử dụng các giống lúa ngắn ngày, chỉ bố trí giống lúa dài ngày trên các chân đất đặc thù.
Thứ trưởng Lê Quốc Doanh cũng đề nghị các địa phương sớm xây dựng kế hoạch sản xuất lúa, màu vụ Đông Xuân 2021 - 2022 và vụ hè thu, vụ đông của cả năm 2022, trong đó xác định vụ Đông Xuân là vụ có năng suất cao nhất, quan trọng nhất trong năm nên phải ưu tiên bố trí thời vụ tối ưu nhất. Bên cạnh đó, các địa phương cần tính toán thời gian gieo mạ phù hợp để thời gian lúa trỗ tập trung vào thời điểm tối ưu nhất.
Bên cạnh đó, tiếp tục đẩy mạnh thực hiện việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa kém hiệu quả sang cây trồng khác hiệu quả kinh tế cao và bền vững. Làm tốt thủy lợi nội đồng, chủ động tưới tiêu, chỉ đạo chặt chẽ dự tính dự báo sâu bệnh hại, đặc biệt các bệnh nguy hại như đạo ôn, lùn sọc đen. Tăng cường dự tính, dự báo và phòng trừ sâu bệnh kịp thời các đối tượng dịch hại trên cây trồng.
Về khung thời vụ, đối với vùng Bắc Trung Bộ, bố trí thời điểm xuống giống phù hợp cho từng giống và từng trà lúa của từng địa phương để lúa trỗ đúng thời điểm an toàn từ 10/4 - 5/5/2022. Vùng Đồng bằng sông Hồng và Trung du miền núi phía Bắc, bố trí thời vụ gieo cấy phù hợp để lúa trỗ từ 5 - 20/5/2022, trong đó trỗ tập trung từ 10 - 15/5/2022.
