Theo đó, công thư của Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên gửi ông Vương Văn Đào, Bộ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc, nêu rõ trước tình hình dịch Covid-19 với biến chủng Delta đang diễn biến phức tạp, hoạt động giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu tại cửa khẩu biên giới tiếp tục được đảm bảo an toàn tuyệt đối phòng chống dịch, không làm phát sinh bất cứ ca lây nhiễm nào qua biên giới Việt Nam - Trung Quốc.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên bày tỏ lấy làm tiếc khi nhận được thông tin Sở Thương mại Vân Nam thông báo tạm dừng nhập khẩu thanh long từ Việt Nam qua các cửa khẩu biên giới trên địa bàn từ tháng 7-2021 do lo ngại tình hình dịch Covid-19 tại Việt Nam.
Đến trung tuần tháng 8, thanh long nói riêng và nhiều loại trái cây, nông sản khác của Việt Nam nói chung cơ bản không thể xuất khẩu đi Trung Quốc qua các cửa khẩu biên giới với tỉnh Vân Nam. Trong khi đó, hoạt động nhập khẩu rau củ, nông sản từ Vân Nam qua các địa phương biên giới Việt Nam vẫn đang diễn ra thuận lợi với trung bình khoảng 400 xe mỗi ngày.
Bộ trưởng Công Thương nhấn mạnh, ông hoàn toàn hiểu và chia sẻ mối quan tâm về công tác phòng chống dịch bệnh của phía Trung Quốc, nhưng theo ông, chỉ cần cơ quan chức năng cửa khẩu và doanh nghiệp hai bên tiếp tục tuân thủ nghiêm quy trình thông quan hàng hóa đã được khẳng định hiệu quả trong hơn 1 năm qua, thì công tác phòng chống dịch bệnh sẽ được đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Chính vì vậy, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đề nghị Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc quan tâm, chỉ đạo tỉnh Vân Nam khẩn trương dỡ bỏ biện pháp hạn chế nhập khẩu nông sản qua các cửa khẩu biên giới với Việt Nam. Đồng thời phối hợp với các địa phương biên giới Việt Nam tiếp tục thực hiện vừa phòng chống dịch, vừa duy trì ổn định lưu thông hàng hóa.
Trong Công thư gửi tỉnh trưởng tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) Vương Dư Ba, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cũng đề nghị Tỉnh trưởng quan tâm, chỉ đạo chính quyền các địa phương có cửa khẩu biên giới với Việt Nam nhanh chóng khôi phục thông quan nhập khẩu hàng nông sản từ Việt Nam.
Cùng với đó, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cũng ký Công văn hoả tốc số 511 gửi UBND tỉnh Lạng Sơn đề nghị phối hợp, chỉ đạo các cơ quan, lực lượng chức năng trên địa bàn triển khai các biện pháp cấp bách tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển, thông quan hàng hóa qua cửa khẩu.
Công văn nêu rõ, thời gian qua, cùng phối hợp với UBND các tỉnh biên giới phía Bắc, Bộ Công Thương đã có nhiều văn bản cung cấp thông tin, đồng thời khuyến nghị các địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp chủ động điều tiết luồng hàng lên các tỉnh biên giới phía Bắc để tránh nguy cơ ùn tắc, tồn đọng hàng hóa, phương tiện tại các cửa khẩu.
Bộ Công Thương khuyến nghị các doanh nghiệp chuyển nhanh, chuyển mạnh hoạt động xuất khẩu hàng hóa đi thị trường Trung Quốc sang hình thức chính ngạch. Thực tiễn cho thấy hàng hóa xuất khẩu chính ngạch có khả năng thông quan thuận lợi hơn rất nhiều so với hàng hóa vận chuyển lên biên giới để xuất khẩu theo hình thức trao đổi cư dân tại các cặp chợ đường biên.
Trong trường hợp vì lý do khách quan nên chưa chuyển ngay sang xuất khẩu chính ngạch, đề nghị chỉ vận chuyển hàng lên biên giới khi đã có thỏa thuận với khách mua hàng. Đối với nông sản, cần phối hợp với bên mua để phân loại, đóng gói, sử dụng bao bì, nhãn mác phù hợp với yêu cầu của thị trường nhập khẩu ngay tại khâu sản xuất, đáp ứng các quy định về tiêu chuẩn chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc và mã số vùng trồng để giúp đẩy nhanh tiến độ thông quan.
Trước đó, từ ngày 18/8, phía Trung Quốc thông báo yêu cầu thay đổi quy trình giao nhận hàng qua Cửa khẩu Tân Thanh với lý do để nâng cấp công tác phòng chống dịch của Trung Quốc. Theo đó, phía bạn tuyệt đối không cho tài xế và chủ hàng đưa xe hàng sang bên phía Trung Quốc và phải giao xe hàng để tài xế của phía Trung Quốc đưa đến nơi giao hàng tại khu vực cửa khẩu Pò Chài. Sau khi hết hàng trên xe, tài xế phía Trung Quốc sẽ điều khiển xe không ra bãi trao trả cho tài xế phía Việt Nam.