Theo Bộ Công Thương, vụ Hè Thu tại các tỉnh, thành phố khu vực ĐBSCL đã thu hoạch được 780 nghìn ha với năng suất khoảng 5,8 tấn/ha, sản lượng đạt khoảng 4,5 triệu tấn. Dự kiến thu hoạch rộ trong tháng 8 và dứt điểm khoảng vào giữa tháng 9.
Lũy kế 7 tháng đầu năm, xuất khẩu gạo đạt 3,5 triệu tấn, trị giá 1,8 tỷ USD, giảm 13%, giảm 3% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Giá xuất khẩu bình quân đạt 540 USD/tấn, tăng 53,5 USD/tấn.
Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) dự báo xuất khẩu gạo năm 2021 sẽ đạt 6 - 6,2 triệu tấn gạo các loại, trị giá đạt khoảng 3,3 tỷ USD.
Tuy nhiên, mục tiêu xuất khẩu gạo sẽ khó thành hiện thực nếu vấn đề lưu thông không được giải quyết sớm.
Cụ thể, việc áp dụng Chỉ thị 16 tại 19 tỉnh, thành phố phía Nam đã dẫn đến tình trạng tắc nghẽn lưu thông lúa hàng hóa từ ruộng về nhà máy và từ nhà máy ra các cảng xuất khẩu.
Ngành lúa gạo đang thiếu hụt trầm trọng lao động ở tất cả các khâu, từ người gặt lúa, bốc vác xuống ghe đến tài xế, thương lái thu mua.
Vụ Hè Thu thu hoạch rộ ngay thời điểm mưa nhiều nên lúa phải được sấy bằng thiết bị sấy. Tuy nhiên, việc vận chuyển lúa từ ruộng đến nhà máy bị gián đoạn, dẫn đến tình trạng ùn ứ lúa tươi chưa được xử lý, làm giảm chất lượng gạo.
Trong khi các nhà máy "3 tại chỗ" thiếu hụt nguyên liệu, công suất hoạt động giảm dưới 50% ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các hợp đồng xuất khẩu đã ký kết trước đó.
Bên cạnh đó, thời gian cách ly ở các nhà máy có ca nhiễm COVID-19 quá dài cũng vô tình gây đứt gãy chuỗi sản xuất lúa gạo.
Hiện nay, bến 125 tại Tân Cảng Cát Lái, một trong những bến xuất gạo bằng container chính của khu vực TP HCM đã ngừng hoạt động gần 1 tháng nay khiến các thương nhân phải đưa container về đóng tại kho. Do đó, tiến độ giao hàng bị chậm trễ, hãng tàu phạt, chi phí tăng.
Bên cạnh đó, một số địa phương quy định giấy xét nghiệm COVID-19 của tài công ghe thương lái hoặc tài xế lái máy gặt đập chỉ có hiệu lực trong vòng 72 giờ, không đủ thời gian để vận chuyển hàng hóa từ các tỉnh, thành phố khu vực ĐBSCL đi các cảng khu vực TP HCM, hàng loạt các phương tiện vận tải biển phải tạm ngưng hoạt động.
